Ordonnantie op de Bier-kaye, wegens 't vervoeren van de Bieren, Anno 1615 den 23 November
Uit Bibliotheca Enchusana
- Eerstelijck soo hebben mijne Heeren ghestelt ende gheordonneert, den persoon ........ als opsiender op de bier-kaye, wiens Ampt ende Officie is, de verseyde bieren aen te teyckenen, ende dienvolgende goede ordre te stellen dat de bier-draghers de selve verseyde bieren ordentlijck ende met ghevoeghlijckheydt vervoeren, ende hare gangen daer na schicken ende beleyden mogen.
- De selve opsiender sal goede besorginge doen, ende ordre stellen, soo veel doenlijck sal wesen, dat de bier-steeckers ende bier-dragers na malkanderen niet en wachten, maer dat yeder van sijn zijde sich vaerdigh sal laten vinden, soo wanneer d'ordre om 't bier af te rijden sal wesen beraemt.
- De bier-dragers sullen alle dagen aen de bier-kay schicken vier Paerden, waer van 't eene Paert ten dienste van de brouwerye sal wesen, soo wanneer aldaer een volle brouwte sal zijn, maer soo wanneer in de voorsz. brouwerye gheen volle brouwte en is, soo sal de vierde slede soo wel de bier-kaye als de brouwerye, door den anderen moeten dienen: wel verstaende, dat de brouwerye daer door niet ontrieft, maer door den opsiender geschickt sal moeten worden werden, dat d'een ende d'andere t'samen mogen werden geaccommodeert, daer vooren de opsiender goede sorge sal moeten dragen.
- Ende als 't gebeurt datter aen de bier-kay soo veel te doen is, dat de ordinaris Paerden aldaer niet bestant noch genoegh en zijn, om 't werck te konnen af-doen, soo sal in dien ghevalle d'opsiender, daer toe hy mits desen volkomentlijck geauctoriseert werdt, vermogen te gaen aen de dijck ofte elders aen de brouweryen, ende van daer een of twee Paerden tot d'andere haer assistentie aen de bier-kay te halen, ende of aldaer gheen Paerden te bekomen waren, ende dat het hen-luyden niet beuren en mochte, soo sal hy opsiender vermogen een slede of twee soo goedt koop als hy sal konnen te hueren, welcke sleden de bier-draghers gehouden sullen zijn te betalen, des soo sullen die extraordinaris sleden aen de bier-kay komende, of gehaelt werdende in't voeren van de bieren, ende 't schicken van de gangen, hen soo wel moeten reguleren na de last ende ordre by den opsiender hen-luyden te geven als d'ordinaris sleden.
- De voorsz. opsiender sal de bier-draghers tijdt setten, wanneer ende tot wat uere sy gehouden sullen wesen op de bier-kay te komen, ende van daer weder te scheyden, ende sullen de bier-dragers gehouden zijn na sijn gebodt haer in alles te reguleren.
- De bier-steeckers sulen gehouden zijn des morgens op acht ueren, ende des na-middaghs op half een uere te komen by den opsiender, ende sullen den selven aengeven, ende laten opteeckenen wat bieren sy verseydt sullen hebben, ende sullen als dan metten anderen looten wie de eerste slede sal hebben: wel verstaende dat de bieren die des daeghs te vooren verexcijst zijn, 't welck by de biljetten sal moeten blijcken, de voorganck hebben ende eerst gereden sullen moeten werden, ende sal de voorseyde opsiender als dan voorts sorghe dragen, dat yeder vervolgens sal moeten werden gerieft.
- De bieren na de Streeck of elders buyten deser Stede gaende, sullen mede voor alle andere gerieft ende af ghearbeydt werden, daer vooren d'opsiender als vooren sorge sal dragen.
- Ende werdt oock den bier-dragers mits desen wel scherpelijck belast ende verboden, in geene Herbergen daer sy bier brengen, van nu voortaen eenigh bier of wijn te moghen ghenieten boven haer loon, op poene wie sulcks te doen bevonden werdt, binnen ses weken niet te sullen mogen arbeyden voor de eerste reyse, ende de tweede reyse tot correctie van Burgermeesteren.
- 't Loon van den opsiender sal gevonden werden over de bieren, ende als voor desen ge-innet by de bier-dragers in 't bestellen van de bieren, die hem alle dagen daer van goede rekeninghe, bewijs ende reliqua sullen hebben te doen, ende volgens dien sijn loon ende aenpart betalen, in conformité de lijste hier achter staende.
- Ende alsoo den opsiender gestelt is om goede ordre, soo wel tusschen de bier-steker, als voornamentlijck den bier-draghers, te houden, ten eynde alle questien, kyvagien ende oneenigheden tusschen hen-luyden mogen cesseeren, soo hebben mijne Heeren goedt gevonden ende geordonneert, dat den opsiender terstont als 't werck af is, sich by de bier-dragers sal vervoegen in de Paerde-stal, alwaer hy sijn loon voorsz. ontfangen, ende sy-lieden met hem vredelijck ende rustelijck reeckenen ende deelen sullen.
- Ende soo yemant den opsiender in 't bedienen van sijn ampt, of in 't ontfangen van sijn salaris, qualijcken bejegent, injurieert of schoffierlijck toe spreeckt, of mede die hem door droncken drincken onbehoorlijcken verloopt of comporteert, den selven sullen Burgermeesteren, daer van door den opsiender verwittight zijnde, de ses weecken gheven, of andersins na gelegentheyt, met afsettinghe van hare dienste straffen, sulcks hare E. goed duncken, of bevinden sullen te behooren.
- Verdeelinge van de quartieren:
- I quartier Zuyd : Het Zuyd, d'Ooster-haven, Breestraet, de lage Havendijck, Packtuynen, de nieuwe Haven aen weder zijden, ende de plaetsen daer omtrent.
- II quartier Vrydom : De Vrydom, hooge Havendyck, Molen-pad, Vercken-straet, Baen-steyger, de Dijck tot aen de Rosmolens brugh.
- III quartier West : De Wester-straet, Thoorn-straet na de nieuwe Dijck, voorts de nieuwe Wester-straet, met de opganghen aen weder zijden, tot aen de nieuwe Wester-poort.
- IV. quartier Noord : 't Noord-eynde van de Breestraet, Visschers-dijck met de opgangen na de Havendijck, de weder zijde van de Noorder-havendijck, de Noort-zijde van de Kernmelck-sluys, tot door S.Claes-straet, met de Doelen ende d'aenkleven van dien, Noordwaerts op.
- V. quartier Kernmelck-sluys : De Kernmelck-sluys, ende achterom naer 't Apen-spel, achter 't Proven-huys, oude ende nieuwe Riedt-dijck tot de vier-spronck, ende alle op-gangen tot aen de Wester-straet.
Bronnen, noten en / of referenties:
