Testament Paulus Potter

Tekst van het Testament

• In den name Godes. Amen !

• In den jare nae de geboorte onses Heeren ende Salighmakers Jesu Christi duysent ses hondert drie ende vijftigh, op donderdagh den tweeden Januarij, des namiddags ten clocke omtrent vier ure compareerden voor mij Salomon van Nieuwland, openbaar Notaris tot Amsterdam residerende, bij den hove van Holland geadmitteert ende de getuygen naergenoemt, Sr. Paulus de Potter ende Jufvrou Adriana Balckenende, echteluyden, woonende jegenwoordigh binnen deeser steede, mij notaris wel bekent, beyden gesont van lichaem, gaende, staende, haer memorie, verstand uytspraecke wel machtigh ende volcomentlyck gebruyckende als 't uyterlyck bleeck. Dewelcke ( nae recommandatie hunner zielen aen God Almachtigh ende der lichamen ter cristelycke begravinge ) verclaerden uyt vrijen onbedwongen wille gemaeckt ende geordonneert te hebben heurluyder mutuel testament ende uyterste wille in maniere naervolgende.
• Eerstelyck off het gebeurde, dat d'eerstafflyvige van hen testateuren sonder wettigh naesaet afflyvigh word, soo hebben sy luyden elckanderen, te weeten d'eerstafflyvige den langhstleevende van hen beyden reciproce geinstitueert, sulx doende mits deesen tot sijnen ofte haren eenigen ende universelen erffgenaem in alle goederen, roerende, onroerende, actiën ende gerechtigheden, geene uytgesondert, die de eerstafflyvige van hen testateuren deeser weerelt metter doot eenighsints ontruymen ende naerlaten sal, omme daermede hun vrije geliefte te mogen doen. Welverstaende nochtans, in cas sij Testatrice d'eerste sturff, tsij hier ter steede ofte in soodanige plaets, daar een van beyden de ouders van hunne kinderen comen te erven, dat sij Testatrice in sulcken gevalle haer vader Sr. Claes Dircksz. Balckenende. in de simpele ende bloote legetime portie hem nae scherpigheyt van rechten ten uyterste competerende, ende verder niet, tot haer mede erffgenaem bij deesen was instituerende, ende indien haer Testatrices voorseyde vader tevreden is, dat de Testateur geen inventaris in sijn regard sal leveren, soo heeft sij Testatrice aen deselve hare vader in voldoeninge van de voors. legitime portie gemaeckt alle clederen van sijde, linnen en de wollen t'haren lijve behorende ende in wesen sijnde ten tijde als sij comt te overlijden, alsoo de waerdije van dien de voors. legitime portie, soo Testatrice verclaerde, verre was exederende, mits dat de voors. hare vader binnen ses weken nae haer doot daervan verclaringe sal moeten doen. Ende bijaldien sij Testatrice haer vader overleeft ende geen kinderen naerlaet als voren, soo legateerde sij voors. hare clederen van sijde, linnen ende wollen aen hare suster of susters, die haer Testatrices mochten overleeven, mits daervoor aen haer Testatrices voornoemde man uytkeerende de somma van drie hondert guldens. Maer oft gebeurde, dat d'eerstafflijvige van hen Testateuren kind oft kinderen, oft eenige descendenten van dien naerliet, soo hebben sij luyden in sulcken cas deselve kind oft kinderen, oft bij voorafflijvigheyt van d'een oft d'ander derselver hunne respective wettige descendenten bij representatie tot hunne erffgenaemen hij deesen geinstitueert onder deese expresse conditie, de langhstleevende van hen Testateuren tot hertrouwens toe sal blijven in t volle besit, regeeringe ende administratie van alle ende iegelijcke goederen, actiën ende gerechtigheden bij de eerstafflijvige van hen Testateuren als voren deeser werelt eenichsints achter te laten, met volcome macht ende authoritheyt, omme deselve te mogen regeren ende administreren, oock te mogen belasten, beswaren, vercopen, veralieneren ende verteeren ende vorders daermede handelen, doen ende laten naer sijn oft haer welgevallen tot gemeenen bate ende schade, sonder gehouden te weesen aen iemant ter weerelt te leeveren eenigen staet oft inventaris, oft eenige openings des boedels te doen, veel minder voor de verminderinge van dien in 't geheel oft deel, selfs niet voor een vierde part oft eenigh ander deel nae rechten vereyscht borcht oft verseeckeringh te stellen. Alle twelcke sij Testateuren elckanderen niet alleen remitteren maer oock een iegelijck het eyschen van dien wel uytdruckelijck verbieden bij deesen. Mits dat de langhstlevende van hen Testateuren gehouden sal wesen de voors. hunne kinderen ter deughde te stieren, ter schole te laeten gaen en na ieders capaciteyt d'een oft ander studie, negotie ofte handwerck te laaten leeren ende van alle nootdruftigheeden te versorgen tot derselver respective mondige dagen, huwelijck ofte andere geapprobeerde staet, ende daertoe met kennisse ende consent van de langhstleevende, tsij vader oft moeder gecomen weesende, deselve alsdan ende eerder noch anders niet eerlijck uyt te setten ende te doen doteren naer discretie van deselve langhstleevende. Ende oft gebeurde ( des men verhoopt van neen ), dat de voors. kinderen oft descendenten, oft iemand van derselver weegen zich t'eenigen tijde hiertegens opposeerde oft oock andersints qualijk quamen te comporteren in leeven oft wandel, soo hebben zij Testateuren deselve quaetwilligen ofte van wiens weegen sulx gedaen soude mogen werden, bij deesen alleen in de blote ende simpele legetime portie, henluyden nae scherpigheyt van rechten ten uyterste competerende, tot hunne erffgenaem oft erffgenaemen bij deesen geinstitueert ende in 't surplus van dien oft in tgeene sijluyden daerenboven andersints genooten souden hebben den langhst leevende van hen Testateuren. Willende en begeerende sij Testateuren, dat geene van hunner naer te latene goederen tot eenige tijde beweesen ofte aangegeeven sullen werden op eenige weescamer, maer dat alle deselve ten regarde van haer onmondige kind oft kinderen oft derselver descendenten geregeert ende geadministreert sullen worden bij de langhstleevende van den beyden. Tot welcken eynde syluyden malcanderen tot vooghd ofte vooghdesse over de voors. hare onmondigen, mitsgaders tot administrateur ofte administratice derselver goederen constitueren, ietem alle weescameren ende derselver ordonnantiën, specialijck meede deeser steede ( onder reverensie ) excluderen, als hun voor hunne voorsorgh ende opsicht bedanckende.
• Alle twelcke voorscreven staet, verclaerden sij Testateuren te weesen haerluyder respective testament ende uyterste wille, die sij begeerden, dat het sij in krachte als sulx, oft als codicille, gifte uyt sake des doots ofte andersints, soo die best bestaen magh, vast ende onverbreeckelijkck sal werden onderhouden. Aldus gepasseert binnen Amsterdam ter presentie van Johannes Nobel ende Johannes Koningk de Jonge, als geloofwaardige getuygen hiertoe specialijck versocht ende overgestaen.

• Quad attestor rogatus S. van Nieuland. Nots. Pub.
• Paulus Potter. / Adriana van Balckenende. /Jan Nobel. / Jan Coninck.
• Voor copij conform, de Archivaris, P. Scheltema. Amst., April 1866.