Aanslag van de Gelderschen op Enkhuizen - 22 juni 1537

Aanslag der Gelderschen op Enkhuizen, in 1537. Aan de rechterzijde de Engelse of Oost Indische Toren

Geschiedenis

• 22 juni 1537 : Één of twee uren voor den opgank der sonne, den twee - en twintigsten der maendt, quamen sijne scheepen voor Enkhuisen op de rede ten anker. Twee van de selve liepen met een deel waeghalsen, die d'anderen op het aensteken van seker vierteken, daer toe bestemt, van stonden aen souden hebben gevolgt, tot onder het pakhooft. Hier dachten se de stadt, die, hoewel sij andere had gewaerschout, self, 't geen vremdt was, voor haer eige behoudenisse niet genoeg waekte, onversiens te vermeesteren. Doch alsoo hun 't water ontviel mosten sij d'ankers uitwerpen, en een wijle tijts na 't hoog water verbeiden. Door dit vertoeven, en 't genaken van den dag, liep dees aenslag te niet : want se wierden van iemant gesien en verders ontdekt. Eenige schrijven, sekre vrouwe 's morgens ontrent twee uuren op de vesten gekomen, siende dat seker man, in één der voorsz. twee schepen, sijn bovenste kleedt uittrok, en met het selve eenige spietsen, die boven op t schip lagen, bedekte ; dat haeren man te kennen gaf. Anderen seggen, dat dese vijanden door iemant van Klaes Blaeuhulks schip, 't welk toen aen 't Ooster-hooft lag, wierden ontdekt. Maer uit andere aentekeningen is mij een ander verhael te vooren gekomen, te weten : Dat seker borger genaemt Erik in de Bok 's morgens vroeg op het Suidt bij de toorn quam, en de Geldersche scheepen gewaer werdende, hun vraegde, wat sij inhadden ? 'T antwoordt was Mout. De vraeger daer op, Aen wien sult gij 't brengen ? Sij wederom, Aen Jan Groot Albert ; dese was toen Oudtburgermeester, en hadt sijn dochter aen Eriks soon ten huwelijk gegeven. Dies vloog Erik terstondt naer sijn huis, en vraegde hem, of hij mout verwachte ? en besloot voorts, als er neen geseit werdt dat het Gelderschen waeren. Dit deedt men in der ijl de burgers bekent maken, en yder ter wapen roepen. Daer op draefde oudt en jong, met groot gedruis, naer de seekant : 't welk, gehoort bij de vijanden, hen riedt af te wijken. Sij stierden 't dan t'seewaert in, en dat met sulken haest, dat se geen tijdt naemen om hunne ankers op te winden, maer die afkapten. Dan eenigen meenen dat se vroeger weeken, toen sij hunnen kans door 't verloop des tijdts verlopen sagen. D'afgekapte ankers sijn daerna door last van de Wethouders opgehaelt, en ter gedachtenisse van den gemisten aenslag aen den Engelschen of Suidertoorn, opgehangen.

• Gerbrand Cloeting schreef een gedicht met betrekking tot de aanslag van de Gelderschen wat luid :

• • Anchora quam cernes ferro praecisa bipenni artes testantur, perfide Gelre, tuas.
  • Dees' ankers afgekapt toen d'aenslag was gemist , Getuigen , Geldersman , uw trouweloose list.

Opmerkingen

• De afbeelding dateert uit de achttiende eeuw en is historisch onjuist, de Drommedaris werd in 1540 gebouwd.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en / of referenties:

• Historie der vermaerde zee en koopstadt Enkhuisen, blz. 63 - 22 juni 1537.